Παρασκευή

Tα περιεχόμενα του βιβλίου "Η ΓΛΩΣΣΑ του ΣΩΜΑΤΟΣ και οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ"


Για να παραγγείλλετε το βιβλίο "Η ΓΛΩΣΣΑ του ΣΩΜΑΤΟΣ και οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ, πατήστε εδώ.
Για να δείτε τι είπαν για το βιβλίο, πατήστε εδώ.

Ακολουθούν τα περιεχόμενα του βιβλίου:


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΕΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ..................................................................................................................... 11 
ΠΡΟΛΟΓΟΣ Β ́ ΕΚΔΟΣΗΣ.........................................................................................13 ΕΙΣΑΓΩΓΗ....................................................................................................................... 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.................................................................................................................19
ΟΙ ΔΕΚΑ ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ .......................................................................................................19
Α. Παρατηρητικότητα. Μπορείς να δεις το γορίλλα δίπλα σου;.......................19 
Β. Πολιτισμικές διαφορές...................................................................................................22 
Γ. Συστάδες μηνυμάτων......................................................................................................22 
Δ. Πλαίσιο ..................................................................................................................................22 
Ε. Εντοπίστε τη ‘βασική συμπεριφορά’ και εξετάστε αν υπάρχει απόκλιση απ’ αυτή .....................................................................................................................................23 
ΣΤ. Διάκριση μεταξύ άνεσης και δυσφορίας .............................................................23 
Ζ. Προσπαθήστε να επαναλάβετε το ερέθισμα για να βεβαιωθείτε για την αξιοπιστία αυτού που βλέπετε........................................................................................24 
Η. Όταν παρατηρείτε τους άλλους απαιτείται διακριτικότητα.......................24 
Θ. Παρατηρήστε πόσο χώρο καταλαμβάνει κάποιος ............................................25
 Ι. Το τρίπτυχο ‘πάγωμα – φυγή – μάχη’.......................................................................25
Α) ΚΕΦΑΛΙ – ΠΡΟΣΩΠΟ ............................................................................................. 27
I) ΤΑ ΜΑΤΙΑ ............................................................................................................................... 28
Η μεταβολή της κόρης των ματιών...............................................................................28 
Η διάρκεια της οπτικής επαφής......................................................................................31 
Τα ‘δεν’ της οπτικής επαφής στην ανάκριση και ο Μακιαβέλλι.......................32 
Η συχνότητα της οπτικής επαφής .................................................................................34 
Η συχνότητα στα πλαίσια της ανάκρισης..................................................................34 
Η αμοιβαιότητα της οπτικής επαφής...........................................................................34 
Η συχνότητα βλεφαρίσματος ..........................................................................................36 
Ποιος θα είναι ο νέος πρόεδρος; .....................................................................................37 
Η κατεύθυνση του βλέμματος και ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός (NLP) ...........................................................................................................................................37 
Πού κοιτάμε όταν θέλουμε να θυμηθούμε κάτι:......................................................38 
Και πού κοιτάμε όταν λέμε ψέματα ή δε θυμόμαστε:...........................................39 
Ακούγοντας προσεχτικά τις λέξεις που χρησιμοποιεί ο συνομιλητής σας..39
II) ΤΑ ΦΡΥΔΙΑ ...........................................................................................................................41
Όταν είμαστε σκεπτικοί χαμηλώνουμε συνήθως τα φρύδια μας. Συμβαίνει
μήπως και το αντίθετο;.......................................................................................................41
III) Η ΜΥΤΗ – Η ΟΣΦΡΗΣΗ ..................................................................................................42 
IV) TΟ ΣΤΟΜΑ ...........................................................................................................................45 
Σφιγμένα χείλη........................................................................................................................45 
Γλώσσα έξω! ............................................................................................................................45 
Προσοχή, δαγκώνει!..............................................................................................................47

V) ΤΟ ΣΑΓΟΝΙ ............................................................................................................................ 47
Το χασμουρητό και η τέχνη της αντιπαρακολούθησης .......................................48
Το κλάμα .................................................................................................................................... 48
VI) Η ΦΩΝΗ ................................................................................................................................ 49
Ο γιατρός, η φωνή του και οι αγωγές των δυσαρεστημένων ασθενών........49 
H φωνή. Πέρα από τις λέξεις (παραγλώσσα)............................................................51 
Φωνή, προσωπικότητα, κυριαρχία, πειθώ και επιτυχία......................................51 
Η φωνή, τα ‘εε’, ‘εμ’, ‘χμ’ κτλ., οι παύσεις και οι καθυστερήσεις.......................55 
Πες μου κι άλλα! .....................................................................................................................56
VII) ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ! ............................................................................................ 58 
ΟΙ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΙΚΡΟΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ – ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΩΣ ΣΥΝΟΛΟ .. 58 
Μαρία η ψυχασθενής – Το ξεκίνημα των μικροεκφράσεων .............................. 59 
Τι είναι λοιπόν μία μικροέκφραση;................................................................................60 
Το πρόγραμμα Διογένης (Diogenes project).............................................................61 
ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΚΦΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ............................................65 
O καθηγητής και οι άγριες φυλές ...................................................................................65 
F.A.C.S. – Σύστημα κωδικοποίησης κινήσεων και εκφράσεων προσώπου..66 
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ .........................................................................................................79 
Θλίψη ........................................................................................................................................... 80 
Έκπληξη ..................................................................................................................................... 82 
Φόβος ..........................................................................................................................................83 Θυμός...........................................................................................................................................84 
Απέχθεια ....................................................................................................................................85 
Χαρά ............................................................................................................................................. 85 
Το χαμόγελο. ............................................................................................................................86 
Μπορείτε να ξεχωρίσετε το γνήσιο από το ψεύτικο χαμόγελο;.......................86
Όταν το χαμόγελο αποκρύπτει άλλα συναισθήματα – Ανάλυση μικροεκφράσεων.................................................................................................................... 88 
Το τεστ των κύριων συναισθημάτων ..........................................................................89
ΤΑ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ .......................................................................................93
Αμηχανία....................................................................................................................................93 
Περιφρόνηση ........................................................................................................................... 94 
Νευρικότητα ............................................................................................................................94 
Πόνος ........................................................................................................................................... 94 
Σκεπτικισμός-δυσπιστία ....................................................................................................95 
Η πραγματική δύναμη της έκφρασης του προσώπου ..........................................95
VIII) ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ .......................................................................................................................97
Διαμόρφωση απόψεων μέσω ... κίνησης κεφαλιού................................................97 
Μίλα μου!...................................................................................................................................98 
Το κεφάλι που ακούει, «το κεφάλι του κόκορα» και άλλες στάσεις κεφαλιού ........................................................................................................................................................ 99
Β) ΤΑ ΧΕΡΙΑ................................................................................................................ 100
I) ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΑΓΓΙΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΥΤΟ-ΚΑΘΗΣΥΧΑΣΜΟΣ ......................................... 102
Χέρι πίσω από το κεφάλι.................................................................................................102

Χέρι στο λαιμό ...................................................................................................................... 103 
Χέρι στο πρόσωπο .............................................................................................................. 103 
Τρίψιμο των χεριών μεταξύ τους, στα πόδια .... και τα χέρια στα ρούχα.105 
Άλλες κινήσεις αυτο-καθησυχασμού με τα χέρια ................................................ 106 
Το μαγικό άγγιγμα (απτική) .......................................................................................... 107 
Η χειραψία ............................................................................................................................. 108 
Πλέξιμο των βραχιόνων στο στήθος ......................................................................... 109 
Χέρια στο γοφό .................................................................................................................... 111 
Χέρια πίσω από τη μέση .................................................................................................. 113
II) ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΕΣ....................................................................................................................... 114 
III) ΧΕΙΡΟΝΟΜΙΕΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ ............................................................................................... 116 
Κούνα τα χέρια σου για να θυμάμαι αυτά που λες! ............................................ 116 
Παλάμες πάνω – Παλάμες κάτω .................................................................................. 117 
Η στέγη .................................................................................................................................... 118 
Πλέξιμο των δακτύλων .................................................................................................... 119 
Ο προτεταμένος δείκτης .................................................................................................. 119
Γ) ΤΑ ΠΟΔΙΑ ............................................................................................................... 120
I) ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΟΤΑΝ ΚΑΘΟΜΑΣΤΕ; ....................................................................... 120
Το σταύρωμα των αστραγάλων .................................................................................. 122
Πόδια ... επεκτεινόμενα.................................................................................................... 123
II) ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΤΑ ΠΟΔΙΑ ΟΤΑΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΡΘΙΟΙ;............................................................... 125
Πόδια σε διάσταση – Πόδια σταυρωμένα ............................................................... 125 
Τα πόδια ως ένδειξη κατεύθυνσης ............................................................................. 126
Δ) ΤΟ ΣΩΜΑ ΩΣ ΣΥΝΟΛΟ....................................................................................... 128
Ο ζωτικός χώρος του ανθρώπου (προσεγγιστική) ............................................. 128 
Η ανάκριση και η παραβίαση του προσωπικού χώρου ..................................... 130
 Ζωτικός χώρος, υπερπληθυσμός και βία.................................................................. 132 
Η κλίση, η στάση και ο προσανατολισμός του σώματος .................................. 134 
Το περπάτημα ...................................................................................................................... 138 
Ο μικρορυθμός, το καθρέφτισμα (ισόπραξη), και η πραγματική δύναμη των συναισθημάτων................................................................................................................... 139 
Συναισθηματική επιμόλυνση ........................................................................................ 142 
Η άσχημη και κακιά μάγισσα, ο χοντρός και ο λιγνός, ο κοντός αστυνομικός, και γιατί κάνουμε πάντα το ίδιο λάθος..................................................................... 144
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2............................................................................................................... 151
ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΚΗ. ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ Η ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ; ................................................. 151
Μετά από χρόνια τα πρόσωπά τους θα μοιάζουν αρκετά... ........................... 152 
Ανάλυση του προσώπου με βάση τη φυσιογνωμική .......................................... 153 
Το σχήμα των ποδιών, η επιθετικότητα και άλλα χαρακτηριστικά ............ 157 
Το σχήμα του σώματος ως σύνολο ............................................................................. 158
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3............................................................................................................... 161
ΑΛΗΘΕΙΑ Η ΨΕΜΑΤΑ:........................................................................................................ 161
5
ΣΥΝΟΨΗ ΕΝΘΕΤΩΝ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ. ........................................................................ 161
Οι δύο θεωρίες του ψεύδους.......................................................................................... 161
ΟΙ ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ ............................................... 165
Πρώτος κανόνας. Λεκτική – μη λεκτική ανάλυση. ............................................... 165 
Δεύτερος κανόνας............................................................................................................... 166 
Τρίτος κανόνας. ................................................................................................................... 166 
Τέταρτος κανόνας. Η ‘τεχνική της συγκριτικής αλήθειας’............................... 167 
Πέμπτος κανόνας. Υποψία δίχως καχυποψία. ....................................................... 168 
Έκτος κανόνας. .................................................................................................................... 169 
Έβδομος κανόνας................................................................................................................ 169 
Όγδοος κανόνας................................................................................................................... 169 
Ένατος κανόνας................................................................................................................... 170 
Δέκατος κανόνας ................................................................................................................. 170 
Ενδέκατος κανόνας ............................................................................................................ 170 
Δωδέκατος κανόνας........................................................................................................... 171 
Μπορεί κάποιος μέσω της εκπαίδευσης να βελτιώσει την ικανότητά του στην ανίχνευση του ψεύδους;....................................................................................... 172 
Ποιες είναι οι πιο συχνά αναφερόμενες ‘κινήσεις ψεύδους’ τελικά; ........... 173
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4............................................................................................................... 175
ΕΞΩ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ...................................................................................................... 175
Σε ποιον θα επιτεθούμε σήμερα; ................................................................................ 175 
Διαφωνώντας με το σκύλο σας .... οι καταδιώξεις, η υπερβολική άσκηση βίας, και ένας αστυνομικός αντί για δύο στα περιπολικά ................................ 178
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5............................................................................................................... 183
ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ Η ΔΙΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΧΩΡΟΥ........................................183
Της φυλακής τα σίδερα...και κατά πόσο μας επηρεάζει το περιβάλλον; .. 183 
Πώς είναι πιο πιθανό να κινηθούμε σε κλειστό χώρο και γιατί; ................... 184 
Διαπραγματεύσεις, ηγεσία και θέση στο τραπέζι................................................ 185 
Θέσεις συνεργασίας, ανταγωνισμού – άμυνας, συνομιλίας και αδιαφορίας γύρω από το τραπέζι......................................................................................................... 187 
Το φαινόμενο ‘Στέινζορ’ (Steinzor effect)................................................................ 189 
Αξιολόγηση χαρακτήρα μέσα από ένα δωμάτιο ................................................... 189 
Ο μεγάλος πίθηκος και τα κτήριά μας ....................................................................... 191 
Οι 4 εποχές: βία, ψυχασθενείς, αυτοκτονίες, όπλα και τα πλήθη ................. 193 
Τα ρούχα, η στολή και τα χρώματά τους ................................................................. 194 
Σακάκι ... ξεκούμπωτο ...................................................................................................... 198 
Τελικά πόσο μικρός είναι ο κόσμος μας; ... Οι εξαφανίσεις προσώπων και το Facebook.com ....................................................................................................................... 199 
Ποιοι είναι οι φίλοι μας, ο κανόνας των 150 και τι είναι οι άνθρωποι - σύνδεσμοι;.............................................................................................................................. 201 
Διατροφή και βία – είμαστε ό,τι τρώμε .................................................................... 206
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6............................................................................................................... 209

ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ ..................................................................................... 209
ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ -ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ........................................................... 210
Η εμφάνιση του ανακριτή............................................................................................... 217 
Ο νόμος του Miller .............................................................................................................. 219 
Το χωνί των ερωτήσεων ................................................................................................. 219 
Οι ερωτήσεις ανοιχτού τύπου και τα πλεονεκτήματά τους ............................ 220 
Ένα συνηθισμένο λάθος που οδηγεί στην αποτυχία.......................................... 221 
Ο ‘κανόνας 20-50-30’ και πώς δομείται μία αληθής αφήγηση ....................... 222 
Οι ερωτήσεις κλειστού τύπου ....................................................................................... 223 
Πώς να μην κατευθύνετε κάποιον με την επιλογή των λέξεων..................... 223 
Σύνθετες ερωτήσεις - Γιατί δεν πρέπει να συνδυάζονται πολλά θέματα. 224 
Ερωτήσεις αβεβαιότητας................................................................................................ 225 
Αρνητικές ερωτήσεις ........................................................................................................ 226 
Ερωτήσεις πρόκλησης ...................................................................................................... 226 
Ερωτήσεις συνέχειας – για να υπάρχει ροή στη διαδικασία. ......................... 227 
Οι απαντήσεις με τον ειδικό πρόλογο ....................................................................... 228 
Αντί για απάντηση: Ερωτήσεις ‘Κολούμπο’ (Columbo) .................................... 229 
Λέξεις αποφυγής (‘εν δυνάμει τροποποιητικές νοήματος’) ............................ 229 
Απαντήσεις – φραγμοί...................................................................................................... 230 
Φράσεις αυτοενοχοποίησης – ‘Φροϋδικό ολίσθημα της γλώσσας’ .............. 230 
Συνδετικές φράσεις ........................................................................................................... 231 
Αλλαγή στη χρήση λεξιλογίου. Ρήματα, αντωνυμίες κτλ.................................. 231 
Απαντήσεις ‘αποπροσωποποίησης’ ........................................................................... 232 
Καθυστέρηση στην απάντηση...................................................................................... 233 
Απαντήσεις ‘ναι’ , ‘όχι’....................................................................................................... 234 
Υποκατάστατες λέξεις ...................................................................................................... 235 
Επίκληση στην ηθική ........................................................................................................ 235 
Υπερβολική ευγένεια ......................................................................................................... 236 
Οι γνωστοί.............................................................................................................................. 236 
Δηλώσεις ‘χρέους’ ............................................................................................................... 236 
Δηλώσεις ‘τιμωρίας’ .......................................................................................................... 237 
Και αν δε λέει τίποτα; ....................................................................................................... 237
Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΑΝΑΚΡΙΝΟΝΤΟΣ ............................................................................................. 239 
ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ................................................................................................... 239 
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ............................................................................................ 240 
ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ – ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ (KINESIC INTERVIEW INTERROGATION TECHNIQUE) ................................................................................................. 241
ii) Συνέντευξη Ανάλυσης Συμπεριφοράς ................................................................. 246 
(Behavioral Analysis Interview – BAI)....................................................................... 246 
iv) Μια υπόθεση κλοπής που προσεγγίζεται με την τεχνική Ρίντ ................ 259
ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΙΚΛΑΝΤΕΡ – ΖΟΥΛΑΦΣΚΙ (WZ). ........................................................................ 262 
ΨΕΥΔΕΙΣ ΟΜΟΛΟΓΙΕΣ............................................................................................................... 267
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7............................................................................................................... 269
ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΛΕΚΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ............................................................. 269

Κριτήριο 1ο : Άρνηση Κατηγορίας ............................................................................... 271
 Κριτήριο 2ο : Εισαγωγή Προσώπου στη Δήλωση ................................................. 271 
Κριτήριο 3ο : Αυθόρμητες Διορθώσεις ...................................................................... 272 
Κριτήριο 4ο: Έλλειψη βεβαιότητας ή μνήμης ........................................................ 272 
Κριτήριο 5ο: Δομή της δήλωσης ................................................................................... 272 
Κριτήριο 6ο: Συναισθήματα ........................................................................................... 273 
Κριτήριο 7ο: Αντικειμενικός και υποκειμενικός χρόνος .................................... 273 
Κριτήριο 8ο: Πληροφορίες δίχως σειρά – εκτός πλαισίου ................................ 274 
Κριτήριο 9ο: Ελλιπείς πληροφορίες ............................................................................ 274 
Κριτήριο 10ο: Πρώτο πρόσωπο ενικού – παρελθοντικός χρόνος ................. 274 
Κριτήριο 11ο: Αντωνυμίες............................................................................................... 275 
Κριτήριο 12ο: Αλλαγή στη γλώσσα ............................................................................. 276 
Παράδειγμα υπόθεσης που προσεγγίζεται με την τεχνική SCAN. ................ 277 
1. Ανάλυση των στοιχείων της υπόθεσης................................................................ 280 
Το ξυράφι του Όκκαμ και πώς να πάρετε μια απόφαση. ................................. 280 
2. Η ημι-δομημένη συνέντευξη ..................................................................................... 280 
Μήπως γίνεται λανθασμένα η προσέγγιση των παιδιών;................................ 281 
3. Ανάλυση Περιεχομένου βάσει Κριτηρίων (Criteria – Based Content Analysis, CBCA). ................................................................................................................... 282 
4. Αξιολόγηση του αποτελέσματος της CBCA. Ανάλυση αξιοπιστίας.......... 286
ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (REALITY MONITORING - RM) ...................................... 290
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8............................................................................................................... 293
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΛΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ....................... 293
Γνωστική συνέντευξη: Πώς ν’ ανασύρουμε πληροφορίες από το μάρτυρα ..................................................................................................................................................... 293 
Το μνημόνιο PEACE............................................................................................................ 295 
Ο πολύγραφος ...................................................................................................................... 296 
Ο ορός της αλήθειας .......................................................................................................... 297 
Εγκεφαλική δραστηριότητα και ψέματα - Λειτουργική απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (fMRI) ................................................................................. 298 
Συσκευές ανίχνευσης ψεύδους μέσα από ηχητικά δεδομένα ......................... 298 
Δικανικός υπνωτισμός...................................................................................................... 298
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9............................................................................................................... 301
ΠΕΙΘΩ: ΟΙ ΕΞΙ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΙΣ ΚΑΝΟΝΕΣ........................................................... 301
1ΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΚΑΝΟΝΑΣ.................................................................................................... 301 
2ΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΚΑΝΟΝΑΣ.................................................................................................... 304 
Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Κινέζων ........................................................ 305 
3ΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΚΑΝΟΝΑΣ.................................................................................................... 309
Η Μικρονησία, τα τροχαία ατυχήματα και οι αυτοκτονίες των στρατιωτών στον Έβρο. ............................................................................................................................. 310 
Γιατί και οι 38 δεν τηλεφώνησαν την αστυνομία; .............................................. 313
4ΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΚΑΝΟΝΑΣ.................................................................................................... 315
Ο καλός και ο κακός ........................................................................................................... 315


‘Τα σκυλιά του Pavlov’, η ‘τεχνική του γεύματος’ και η πειθώ....................... 316
5ΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΚΑΝΟΝΑΣ.................................................................................................... 317
Και όμως, θα υπακούσεις, αλλιώς έχει ... ηλεκτροσόκ ...................................... 317
6ΟΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΚΑΝΟΝΑΣ.................................................................................................... 320
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 ............................................................................................................ 321
ΓΡΑΦΟΛΟΓΙΑ ............................................................................................................. 321
Οι βασικοί κανόνες της γραφολογίας ........................................................................ 322 
Ένα μικρό τεστ γραφολογίας ........................................................................................ 323 
Οι ζώνες των γραμμάτων: Πάνω – μεσαία – κάτω.............................................. 326 
Τα περιθώρια και η σημασία τους .............................................................................. 329 
Η κλίση των γραμμάτων ................................................................................................. 332 
Κλίση και παραβατική συμπεριφορά ........................................................................ 333 
Η πίεση .................................................................................................................................... 334 
Πολλές φορές δε χρειάζονται εκλεπτυσμένες γνώσεις... .................................. 338 
Πώς πρέπει να λαμβάνεται το δείγμα του γραφικού χαρακτήρα ................ 339 
Ανάλυση υπογραφών........................................................................................................ 339 
H γραφολογία και η εγκυρότητά της ......................................................................... 341
ΕΠΙΛΟΓΟΣ ................................................................................................................... 343 
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ – ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ............................................................................ 345 

Ακολουθούν κάποια άρθρα ενδεικτικά του περιεχομένου του βιβλίου.

<< Θέμα: Μια τηλεοπτική σειρά με αντικείμενο την ανίχνευση του ψεύδους >>
Θα ήθελα να δείτε το ακόλουθο βίντεο που αφορά σε μία σειρά που ξεκίνησε να προβάλλεται στις 19 Ιανουαρίου 2009 στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Καναδάς κτλ.). Η σειρά βασίζεται στα ερευνητικά δεδομένα κυρίως του καθηγητή ψυχολογίας Paul Ekman.


http://www.youtube.com/watch?v=GVG5AwZph-s 
 Στο βίντεο αυτό βλέπουμε διάφορες πτυχές της γλώσσας του σώματος, όπως:

- Μια μικροέκφραση προσώπου (στο 0.11 και 0.13 του βίντεο), όπου ο ανακρινόμενος φυλακισμένος ανασηκώνει το πάνω χείλος του για κλάσματα του δευτερολέπτου (1/25 ως ένα 1/15). Κάτι τέτοιο συνιστά τη Μονάδα Έκφρασης Προσώπου 10 (σύμφωνα με το σύστημα κωδικοποίησης εκφράσεων προσώπου, FACS) και είναι ενδεικτική ενός από τα κύρια συναισθήματα του ανθρώπου, της απέχθειας.

- Η διαστολή της κόρης του ματιού στο νεαρό που βιντεοσκοπήθηκε (0.44 του βίντεο), η οποία είναι και αυτή σε (σχετικά ικανοποιητικό βαθμό, με συντελεστή συσχέτισης για όσους ενδιαφέρονται 0.39- με το ένα 1 να είναι ο απόλυτος συσχετισμός και το 0 καθόλου) αλληλένδετη με το ψεύδος.

- Το "μικροκούνημα" (mircoshrug) του ώμου (στο 0.52 του βίντεο), κίνηση που δημιουργεί αντίφαση μεταξύ των όσων λέγονται και όσων εκφράζονται μέσα από την κίνηση του σώματος

- Οι κινήσεις 'αυτοκαθησυχασμού' (στο 1.11 του βίντεο) που κάνει ο άνδρας στο πρόσωπό του.

Το βίντεο εμπεριέχει και αρκετά άλλα στοιχεία ενδεικτικά της σειράς, τα οποία φυσικά αναλύονται με κάθε λεπτομέρεια στο βιβλίο "Η ΓΛΩΣΣΑ του ΣΩΜΑΤΟΣ και οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ".

<< Θέμα: Τα συναισθήματα και το πρόσωπό μας >>
Σ' αυτό το άρθρο θα δούμε κάποια από τα 6 κύρια ανθρώπινα συναισθήματα (καθώς και κάποια από τα δευτερεύοντα) και πώς αυτά αποτυπώνονται στο πρόσωπο. Για το λόγο αυτό παραθέτω το σύντομο βίντεο
http://www.youtube.com/watch?v=jXytQOkNaq4
-Στα 0.07 λεπτά του βίντεο βλέπουμε τον ενθουσιασμό-έξαψη στη μεταβολή της κόρης των ματιών. Η κόρη των ματιών μεταβάλλεται (πέρα από τις μεταβολές στο φωτισμό) ανάλογα με τη συναισθηματική κατάσταση του υποκειμένου.

-Στα 0.08 λεπτά βλέπουμε αποτυπώνεται το (κύριο) συναίσθημα της θλίψης. Στο βίντεο επισημαίνεται μόνο η άνοδος των μέσα πλευρών των φρυδιών (που σύμφωνα με το "Σύστημα Κωδικοποίησης Εκφράσεων Προσώπου" - "FACS" συνιστά τη μονάδα έκφρασης προσώπου 1 - Action Unit 1- ). Πέρα από αυτό το στοιχείο, θα πρέπει να προσέξουμε τη διαπλάτυνση που παρατηρείται και στα χείλη, που συνιστά τη μονάδα έκφρασης 20 και είναι ενδεικτική του φόβου. Συνεπώς έχουμε ένα πρόσωπο με δύο μερικές εκφράσεις: της θλίψης και του φόβου.

-Στα 0.09 λεπτά βλέπουμε τη μερική ανύψωση του πάνω χείλους, ενώ από το 0.11 ως τα 0.22 βλέπουμε κινήσεις του προσώπου που αντιστοιχούν σε διάφορες συναισθηματικές καταστάσεις.

Είναι γεγονός πως σχεδόν όλοι μας μπορούμε ν' αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα στο πρόσωπο του άλλου. Τι συμβαίνει όμως όταν αυτά αναμειγνύονται μεταξύ τους (π.χ. θυμός με φόβο που είναι και συνηθισμένο); Τι γίνεται όταν μία έκφραση διαρκεί για δέκατα του δευτερολέπτου; Έχουμε τη δυνατότητα να την αναγνωρίσουμε ή θα μας διαφύγει με όποια συνέπεια έχει κάτι τέτοιο;
<< Θέμα: "Η κοπέλα με τα τατουάζ" >>
Σήμερα θα σχολιάσουμε ένα βίντεο που απεικονίζει μια κοπέλα, η οποία ζήτησε -όπως ισχυρίζεται- να της γίνουν 3 αστέρια (τατουάζ) στο πρόσωπο και αντί γι' αυτό της έκαναν 56. Βέβαια, μερικές μέρες αργότερα η ίδια αποδέχτηκε ότι έλεγε ψέματα υπό το φόβο της πατρικής τιμωρίας. Στο βίντεο βλέπουμε την κοπέλα να λέει ψέματα (την βλέπουμε δηλαδή πριν παραδεχτεί την αλήθεια). Είναι σπάνιο να έχει κανείς τέτοια βίντεο στη διάθεσή του. Δείτε πρώτα το βίντεο μια φορά και μετά δείτε το ακόμα μία φορά με τον ήχο κλειστό, σταματώντας το σε τακτά χρονικά διαστήματα
http://www.youtube.com/watch?v=GQClB2OC80A&feature=related 

Εστιάστε την προσοχή σας από το 0.28 ως το 0.40 του βίντεο, όπου μιλά η κοπέλα για το γεγονός. Θα προσέξατε ότι στα 0.30, 0.36 και στα 0.37-0.40 του βίντεο το κάτω μέρος του προσώπου εμφανίζει χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το χαμόγελο και το χαρά.

Δεν είναι δυνατόν να σου έχουν "καταστρέψει" το πρόσωπο και 'σύ να χαίρεσαι γι' αυτό! Η κοπέλα δείχνει πιο πολύ χαρούμενη παρά λυπημένη. Προσπαθεί να προσποιηθεί τη θλίψη, αλλά δεν είναι πειστική.

Η προσπάθεια της εξαπάτησης αποτυπώνεται με τρεις τρόπους σύμφωνα με τον Paul Ekman. Ο ένας από αυτούς είναι και η "απόλαυση της εξαπάτησης" ή αλλιώς "duping delight". Όταν κάποιος καταφέρνει να γίνει πιστευτός είναι πολύ πιθανόν να χαρεί γι' αυτό, να το απολαύσει. Αυτή είναι μια πιθανή εξήγηση για το μικροχαμόγελο της κοπέλας.

Βέβαια, για να βγάλουμε καλύτερα συμπεράσματα, θα έπρεπε να έχουμε περισσότερο υλικό προς εξέταση και ταυτόχρονα να μπορούμε να δούμε όλο το σώμα της κοπέλας.

Την επόμενη βδομάδα θ' ασχοληθούμε πάλι με την ίδια κοπέλα και θ' αναφερθούμε στο "νευρογλωσσικό προγραμματισμό" (neurolinguistic programming- nlp).


<< Θέμα: Νευρογλωσσικός Προγραμματισμός και τα tatoo >>
Στο ανωτέρω άρθρο είδαμε μια κοπέλα από το Βέλγιο να λέει ψέματα για τα 56 αστεράκια (τατουάζ) που της έκαναν στο πρόσωπο. Αρχικά δήλωσε ότι της τα έκαναν παρά τη θέλησή της (και αυτό θα δούμε στο βίντεο). Αργότερα όμως ομολόγησε ότι αυτό ήταν ένα ψέμα. Ακολουθεί το βίντεο που θα ήθελα να δούμε:
http://www.youtube.com/watch?v=5CvIKnk6P5Y&feature=related
Πέρα από τη "χαρά εξαπάτησης" (duping delight) που επισημάναμε την προηγούμενη βδομάδα και η οποία είναι πολλές φορές ενδεικτική ατόμων που ψεύδονται, θα δούμε και κάποια στοιχεία σχετικά με το νευρογλωσσικό προγραμματισμό (neurolinguistic programming- nlp).
Σύμφωνα με το "Oxford English Dictionary", το nlp "είναι ένα μοντέλο διαπροσωπικής επικοινωνίας που ασχολείται κυρίως με το συσχετισμό της συμπεριφοράς και της υποκείμενης σκέψης " (της σκέψης που οδήγησε στη συμπεριφορά αυτή δηλαδή.

Σύμφωνα με το nlp η κατεύθυνση των ματιών μας σχετίζεται άμεσα με αυτά που σκεφτόμαστε. Έτσι, όταν ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται οπτικά δεδομένα κοιτάμε κατά κανόνα πάνω (δεξιά ή αριστερά). Όταν πρόκειται για ηχητικά κοιτάμε στο ύψος των αυτιών και όταν έχουμε κιναισθητικά δεδομένα κοιτάμε κάτω (δεξιά ή αριστερά).

Προσέξτε πού κοιτά η κοπέλα όταν δεν κοιτά στον/στην δημοσιογράφο (όταν σπάει την οπτική επαφή δηλαδή). Παρεμπιπτόντως, το σπάσιμο της οπτικής επαφής δεν σχετίζεται με το ψεύδος. Όταν κάποιος δε μας κοιτά στα μάτια δε σημαίνει αναγκαστικά ότι ψεύδεται κιόλας.

Θα παρατηρήσατε ότι κατά κανόνα κοιτά προς τη δεξιά της πλευρά. Τα δεδομένα της είναι είτε κατασκευασμένα, είτε δε θυμάται καλά τι έγινε. Βέβαια, πριν βγάλουμε κάποιο συμπέρασμα, πρέπει να διεξάγουμε τη νευρογλωσσική συνέντευξη (κάνοντας κάποιες απλές ερωτήσεις) για να εξακριβώσουμε τη "συμπεριφορά βάσης" του υποκειμένου.

Γενικότερα, ο νευρογλωσσικός προγραμματισμός μας βοηθά να αναπτύξουμε έναν καλύτερο δίαυλο επικοινωνίας με τους άλλους (με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως να πείσουμε κάποιον). Μέσα από την τεχνική αυτή ξέρουμε ποιες λέξεις θα χρησιμοποιήσουμε για κάθε άτομο ανάλογα με τον τύπο του (οπτικός, ακουστικός, κιναισθητικός τύπος), ώστε να έρθουμε πιο κοντά του.

Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε για την "τύφλωση απροσεξίας"(inattentional blindness) και τις συνέπειές της.

<< Θέμα: Ένα τεστ αντίληψης. "Inattentional blindness" >>
Στο προηγούμενο άρθρο αναφερθήκαμε στην έννοια του "Νευρογλωσσικού προγραμματισμού" και συγκεκριμένα, σχολιάσαμε μια κοπέλα που έλεγε ψέματα, κάνοντας χρήση των τεχνικών που πρεσβεύει ο "nlp". Η αποκωδικοποίηση της γλώσσας του σώματος απαιτεί αυξημένες ικανότητες παρατηρητικότητας. Δυστυχώς, το μυαλό και οι αισθήσεις μας έχουν κάποια όρια. Ένα από αυτά θα εξετάσουμε εδώ. Δείτε το ακόλουθο βίντεο και μετρήστε πόσες πάσες θα γίνουν μεταξύ των παιχτών της άσπρης ομάδας. Θα πρέπει να μετρήσετε 13. http://www.youtube.com/watch?v=Ahg6qcgoay4 


Το βίντεο αυτό κυκλοφόρησε στη Μ. Βρετανία και θέλει να μας εφιστήσει την προσοχή στο φαινόμενο της "τύφλωσης απροσεξίας" (inattentional blindeness). Όταν προσπαθούμε να δούμε κάτι, είναι πολύ πιθανό να μη δούμε κάτι άλλο που σε κανονικές συνθήκες θα το βλέπαμε.

Θα σας έχει τύχει πολλές φορές να μπείτε σε κάποια καφετέρια ψάχνοντας για κάποιο φίλο ή φίλη και ακριβώς μπροστά σας να είναι κάποιος γνωστός σας (ή και φίλος) που σας χαιρετά και να μην τον βλέπετε.

Με λίγα λόγια, όταν δεν περιμένουμε να δούμε κάτι, είναι πιθανό να μην το δούμε.

Στο βίντεο που είδαμε πιο πάνω, περνά ξαφνικά κάποιος ντυμένος γορίλλας μέσα από το σκηνικό. Σε έρευνα    http://www.wjh.harvard.edu/~cfc/Simons1999.pdf
που έγινε από τον Daniel Simons του πανεπιστημίου Harvard των ΗΠΑ, το 48% των παρατηρητών δεν τον εντόπισαν, αφού ήταν εστιασμένοι στο μέτρημα των πασών. Το ερώτημα λοιπόν που ανακύπτει είναι: "Μπορείς να δεις το γορίλλα δίπλα σου;"

<< Θέμα: Χαμόγελο: Αληθινό ή ψεύτικο; >>
Σε προηγούμενο άρθρο είδαμε το φαινόμενο της 'τύφλωσης απροσεξίας' (inattentional blindness). Μπορώ να υποθέσω ότι οι μισοί δεν καταφέρατε να δείτε το γορίλλα στο βίντεο ( moonwalking bear! ), όπως άλλωστε μας λένε και οι αντίστοιχες έρευνες (48% των παρατηρητών δεν μπόρεσαν να δουν το γορίλλα).

Σήμερα θα ήθελα να εξετάσουμε κάτι άλλο. Μπορείτε να αντιληφθείτε πότε σας χαμογελούν με ένα πραγματικό χαμόγελο και πότε όχι; Υπάρχει ένα πολύ ωραίο τεστ του BBC (γνωστού καναλιού της Μ.Βρετανίας). Για να κάνετε το τεστ πατήστε εδώ:

http://www.bbc.co.uk/science/humanbody/mind/surveys/smiles/ 
 Αφού απαντήσετε στις δύο κλίμακες λικέρτ (επιλέγοντας τον αντίστοιχο κύκλο) για το πώς βλέπετε γενικά τη ζωή και κατά πόσο πιστεύετε ότι μπορείτε να εντοπίσετε ένα ψεύτικο χαμόγελο, μεταβαίνετε στα βίντεο πατώντας την ένδειξη 'next'. Ακολουθούν 20 βίντεο με αληθινά και ψεύτικα χαμόγελα. Αν όντως μπορείτε να εντοπίζετε πότε ένα χαμόγελο είναι ψεύτικο, τότε δε δικαιολογείται να κάνετε πάνω από 1 λάθος.

Για να απαντήσετε σωστά πρέπει να εντοπίσετε κάποιους μυς κλειδιά που θα σας βοηθήσουν να κάνετε μια σωστή 'διάγνωση'.
Καλή επιτυχία!

Ευχαριστώ για το χρόνο και το ενδιαφέρον σας! Σε επόμενο άρθρο θα ασχοληθούμε με τις μικροεκφράσεις του ανθρώπινου προσώπου και ένα σχετικό τεστ.
Για περισσότερες πληροφορίες ανατρέξτε στο βιβλίο " Η ΓΛΩΣΣΑ του ΣΩΜΑΤΟΣ και οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ", κεφ. 1.

<< Θέμα: "Οι μικροεκφράσεις του προσώπου μας" >>
Κάθε ανθρώπινο πρόσωπο έχει τη δυνατότητα έκφρασης διαφόρων συναισθημάτων, από το θυμό ως τη θλίψη, τη χαρά, ή την απέχθεια. Πολλές φορές κάτι τέτοιο είναι έκδηλο.
Όταν όμως γίνεται προσπάθεια απόκρυψης κάποιου συναισθήματος, τότε αυτό μπορεί να "διαρρεύσει" μέσω μιας μικροέκφρασης. Μια τέτοιου είδους έκφραση διαρκεί πολύ λίγο, από 1/25ο έως 1/15ο του δευτερολέπτου, και γι' αυτό το λόγο αποκαλείται άλλωστε και μικροέκφραση.
Είστε σε θέση να εντοπίσετε μια μικροέκφραση προσώπου; Κάντε το ακόλουθο τεστ για να μάθετε: 
http://www.cio.com/article/facial-expressions-test 
Πιέστε τον αριθμό ένα για να ξεκινήσετε το τεστ. Θα εμφανιστεί ένα πρόσωπο, όπου θα πρέπει να επιλέξετε πιο συναίσθημα παρατηρήσατε. Ακολούθως, πιέστε το δύο για να συνεχίσετε κτλ. Για περισσότερες πληροφορίες βλ. "Η ΓΛΩΣΣΑ του ΣΩΜΑΤΟΣ και οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ", κεφ. 1. 

<< Θέμα: Μια παράξενη υπόθεση δολοφονίας >>
Σήμερα θα ήθελα να εξετάσουμε την αποκάλυψη του ψεύδους μέσα από τα δεδομένα των εκφράσεων του προσώπου σε μια υπόθεση δολοφονίας.

Θα πάμε λίγα χρόνια πίσω, στο 1994, στις ΗΠΑ. Τον Οκτώβρη εκείνης της χρονιάς μια νεαρή μητέρα αποφάσισε να θέσει τέλος στις ζωές των δύο ανήλικων παιδιών της. Αποφάσισε λοιπόν να βυθίσει το αυτοκίνητό της σε παρακείμενη λίμνη έχοντας μέσα δεμένα τα παιδιά της. Στις Αρχές που κλήθηκαν να ερευνήσουν την υπόθεση δήλωσε ότι ένας Αφροαμερικανός την εξανάγκασε να βγει από το αυτοκίνητό της και κατόπιν, ότι ήταν αυτός που το οδήγησε μέσα στη λίμνη. Πρόκειται για την υπόθεση της Susan Smith της 25ης Οκτωβρίου 1994.

Παραθέτω ένα βίντεο http://www.youtube.com/watch?v=-zHqu8ssouI
(που δυστυχώς το βρήκα μόνο στα ισπανικά) στο οποίο θα ήθελα να προσέξετε τις εκφράσεις του προσώπου της Smith στα εξής λεπτά: 01.00-01.25 , 02.08-02.54 01.00-01.25: Στο απόσπασμα αυτό δε βλέπουμε εμφανή σημάδια θλίψης που είναι αναμενόμενα από κάποια μητέρα που μόλις έχασε τα παιδιά της. Συγκρίνετε τις εκφράσεις της γυναίκας αριστερά από τη Smith στο 01.19΄με αυτές της ίδιας της Smith. Δεν υπάρχει καμία Μονάδα Έκφρασης Προσώπου (Action Unit) ορατή στο πρόσωπο της Smith που να μας μαρτυρεί τη θλίψη της.

02.08-02.54: Το ίδιο συμβαίνει και εδώ. Μάλιστα η Smith παρουσιάζει και μικροχαμόγελα, όπως αυτό στο 2.44 για παράδειγμα. Δε γίνεται να έχουν σκοτώσει τα παιδιά σου και συ να χαμογελάς. Όπως σχολιάζει και ο ντετέκτιβ στο βίντεο, έκλαιγε σε στιγμές που δεν ήταν αναμενόμενο και χαμογελούσε εκεί που δεν έπρεπε.

Τελικά, στις 9 Νοεμβρίου, αποκαλύφθηκε ότι η Smith σκότωσε τα παιδιά της για να έχει τη δυνατότητα να ζήσει με τον εραστή της.

Ευχαριστώ για το χρόνο σας, περιμένω σχόλια και απόψεις σχετικά με την υπόθεση αυτή.

Για περαιτέρω στοιχεία μπορείτε ν' ανατρέξετε στο βιβλίο "Η ΓΛΩΣΣΑ του ΣΩΜΑΤΟΣ και οι ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΑΝΑΚΡΙΣΗΣ", κεφ. 1 και 3.